Terug

Geschiedenis van de spoorwegen op het eiland van Dordrecht.

In 1860 werd in de Tweede kamer de wet aangenomen die aanleg van spoorwegen door de Staat mogelijk maakte. Tot die tijd werden de spoorlijnen aangelegd door particulieren en met buitenlands kapitaal. Op deze manier was ook de spoorlijn van Antwerpen naar Moerdijk aangelegd. Van hier uit ging men met een veerpont naar Dordrecht en Rotterdam. Dankzij de wet kon de lijn vanaf Moerdijk doorgetrokken worden over het eiland van Dordrecht via Zwijndrecht naar Rotterdam. De particulieren zagen geen heil in de investeringen in dit stuk spoorweg omdat er vele bruggen gebouwd moesten worden. Op kosten van de Staat werden deze bruggen en de lijn wel aangelegd. De bouw van zowel de Moerdijkbrug als de Zwijndrechtse brug begon in 1867. Op Oudejaarsdag van het jaar 1871 arriveerde de eerste stoomtrein op het in aanbouw zijnde station van Dordrecht. De enkelsporige brug over het Hollands Diep werd op 1 januari 1872 officieel geopend. De treinen reden nog niet verder dan het station van Dordrecht. Dit station was gebouwd op de grens met de gemeente Dubbeldam, en om duidelijk te maken dat het station bij de gemeente Dordrecht behoorde werd dit in grote letters op de gevel gezet. Eind 1872 was ook de Zwijndrechtse brug gereed en kon men doorgaand reizen van Antwerpen via Dordrecht naar Rotterdam en verder.  Op 16 juli 1885 werd de lijn van Dordrecht naar Sliedrecht en verder via Geldermalsen naar Nijmegen in gebruik genomen.

Het station in Dordrecht is van het type Waterstaat 1e klasse. een vergelijkbaar station staat in Zwolle. Bij de ingebruikname in 1872 was er 1 perronspoor en enkele rangeer en opstelsporen. Aan de noord-oost zijde stond een rijtuigloods en aan de noord-west zijde een enkelsporige locloods. Na de aanleg van de lijn naar Geldermalsen werd het emplacement flink uitgebreid. Er kwam een grote drie-sporige locloods en een bevoorradingsplaats voor de locomotieven. ook werd een draaischijf gebouwd van 13,5 meter. Deze draaischijf lag eerst aan de andere kant van het emplacement. Dit alles ging wel ten koste van de rijtuigloods. In deze tijd werd ook het eilandperron aangelegd zodat er drie perron sporen ontstonden. In 1920 werd de draaischijf vergroot naar 20 meter. Een jaar later werd de kleine locloods aan de noord-west zijde afgebroken i.v.m. de electrificatie werkzaamheden. De electrificatie eindige in het station van Dordrecht. De treinen naar Brabant en Geldermalsen werden nog met stoom gereden. De lijn naar Brabant werd na de tweede wereldoorlog geëlektrificeerd. Op 14 mei 1950 werd deze lijn geëlectrificeerd in gebruik genomen. De lijn naar Geldermalsen onderging dit lot in 1992. Een jaar na de ingebruikname van de elektrische dienst richting Brabant werd het stoomloc depot Dordrecht gesloten. De locloods werd ingebruik genomen door van Gend en Loos, omdat hun locatie bij de Dokhaven even daarvoor was afgebrand. Later verhuisde deze firma weer naar de andere kant van het emplacement langs de Vlietweg. De locloods werd in 1964 afgebroken en op die plaats werd een parkeerplaats aangelegd. Nu is daar het busstation aangelegd. Kort voor de oorlog waren de spoorwegovergang en de voetbrug aan de westzijde van het station thv de Spuiweg opgeheven. Er voor in de plaats was de Krispijntunnel gekomen. Voor het steeds drukker wordende wegverkeer was dit een hele verbetering omdat de bomen veelal lang gesloten bleven.

Halverwege de tachtiger jaren werd er een derde perron aangelegd. Dit was een éénzijdig perron. Ook werd de voetgangerstunnel doorgetrokken naar de Krispijnzijde van het station. Hier werd ook een gebouwtje neergezet waar plaatskaarten gekocht konden worden. Dit gebouw is in 2003 weer afgebroken. In de jaren 90 werd begonnen aan de uitbreiding van het aantal sporen richting Rotterdam. Het halve eilandperrin werd verbreed en tweezijdig gemaakt. Deze uitbreiding ging ten koste van een aantal opstelsporen, maar dit werd opgevangen door een omloop c.q. opstelspoor met bovenleiding aan te leggen in het Dok, langs de oprit van de brug naar Zwijndrecht. Ook het seinhuis Post T werd afgebroken. Evenals het pand waar van Gend en Loos na de sloop van de locloods naar toe was verhuisd. Van Gend en Loos maakte toen al geen gebruik meer van dit pand omdat het niet meer per spoor vervoerde. De fa Gebotex had er zijn intrek ingenomen en moest door de sloop verhuizen. Het bedrijf vestigde zich aan de Kilkade en heeft hier op werkdagen vrijwel dagelijks spoorvervoer. In 1995 kwam de voetbrug aan de westzijde van het station gereed. Deze brug verbindt de perronsporen met de voorzijde van het station.

In 1973 werd aan de lijn naar Lage Zwaluwe het station Dordrecht Zuid geopend. Eigenlijk niet meer dan een halte langs de vrije baan. Het station was aangelegd op de tunnel naar de wijk Sterrenburg. Het  stationsgebouw bestond uit een zgn Sextant. Een zeskantig gebouw met 2 loketten voor het kopen van plaatskaarten. Door de opkomst van de kaartautomaten en bezuiniingen bij de spoorwegen werd het gebouw in 2001 gesloopt.

Op 27 mei 1990 werd langs de lijn naar Sliedrecht de halte Dordrecht Stadspolders in gebruik genomen. Een enkelsporige halte met een loket voor het kopen van een kaartje. Ook dit loket is wegbezuinigd en vervangen door een kaartautomaat.

Voor meer oude foto's van de spoorwegen op het eiland van Dordrecht. Klik hier.